Εκλογές γίνονται κανονικά κάθε τέσσερα χρόνια, καθώς η βουλευτική περίοδος, δηλαδή η θητεία της Βουλής είναι τετραετής. Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις η περίοδος μπορεί να λήξει πρόωρα και τότε προκηρύσσονται εκλογές.
Οι περιπτώσεις πρόωρης προσφυγής στις κάλπες είναι είναι:
» αν δεν είναι δυνατός ο σχηματισμός Κυβέρνησης που να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη της Βουλής
» αν ζητήσει πρόωρες εκλογές η ίδια η Κυβέρνηση για να υπάρξει ανανέωση της λαϊκής εντολής προς αυτήν ώστε να αντιμετωπίσει κάποιο εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας (δεν μπορεί να γίνει δυο φορές για το ίδιο θέμα)
» αν έχουν παραιτηθεί ή καταψηφιστεί από τη Βουλή δύο Κυβερνήσεις και η σύνθεσή της Κυβέρνησης δεν εξασφαλίζει κυβερνητική σταθερότητα (με απλά λόγια αν χαθεί η δεδηλωμένη, δηλαδή η πλειοψηφία)
» αν μετά από τρεις ψηφοφορίες δεν εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας
Στις περιπτώσεις αυτές η Κυβέρνηση παραιτείται κι έτσι οδηγούμαστε στις κάλπες για
βουλευτικές εκλογές.
Τι ισχύει με τις προθεσμίες
Σε κάθε περίπτωση η επίσημη έναρξη της προεκλογικής περιόδου ξεκινά την ημέρα δημοσίευσης του Προεδρικού Διατάγματος διάλυσης της Βουλής σύμφωνα με το άρθρο 31 παράγραφος 3 του Π.Δ.26/2012.
Το άρθρο 41 του Συντάγματος ορίζει ρητά ότι οι εκλογές πρέπει να γίνουν εντός 30 ημερών από τη διάλυση της Βουλής.
Παράλληλα είναι γνωστό ότι λόγω της φύσης της διαδικασίας (δήλωση κομμάτων και υποψηφίων, εκτύπωση και παράδοση ψηφοδελτίων κλπ) η προεκλογική περίοδος πρακτικά δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 20 μέρες.
Πότε θα γίνουν εκλογές το 2023
Η ημερομηνία διεξαγωγής των βουλευτικών εκλογών ήταν
στις 21 Μάϊου 2023.
Σε αυτές τις εκλογές ο εκλογικός νόμος πρόβλεπε την κατανομή των εδρών με απλή αναλογική. Δηλαδή με βάση τα ποσοστά που έλαβαν τα κόμματα στις εκλογές.
Αυτό από τη μία φαίνεται πιο δημοκρατικό, από την άλλη όμως μπορεί να οδηγήσει σε μία κατάσταση όπου δεν θα μπορεί να σχηματιστεί κυβέρνηση.
Επειδή τελικά δεν σχηματίστηκε κυβέρνηση προκηρύχθηκαν επαναληπτικές εκλογές. Στις επαναληπτικές εκλογές που έγιναν 25 Ιουνίου 2023 δεν ίσχυσε απλή αναλογική αλλά ενισχυμένη. Δηλαδή το πρώτο κόμμα έλαβε bonus εδρών ώστε να μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση.
Γενικά όταν αλλάζει ο εκλογικός νόμος δεν ισχύει άμεσα (δηλαδή στην αμέσως επόμενη εκλογική αναμέτρηση). Στην πραγματικότητα ο νόμος τίθεται σε εφαρμογή από τη μεθεπόμενη εκλογική αναμέτρηση.
Αυτό γίνεται έτσι ώστε αν το κόμμα που κυβερνά βλέπει π.χ. ότι θα χάσει τις εκλογές να μην αλλάζει (ένα μήνα πριν τις εκλογές) τον εκλογικό νόμο κατά πώς το συμφέρει. Και να τον αλλάξει δεν θα ισχύει για την αμέσως επόμενη εκλογική αναμέτρηση αλλά για την μεθεπόμενη.
Επομένως στις βουλευτικές εκλογές του 2023 που έγιναν στις 21 Μάϊου ίσχυσε η απλή αναλογική (έτσι είχε ψηφιστεί από τον τότε εκλογικό νόμο). Επειδή όμως δεν μπορέσε να σχηματιστεί κυβέρνηση έγιναν επαναληπτικές εκλογές (25 Ιουνίου 2023) όπου ίσχυσε άλλος εκλογικός νόμος (ενισχυμένη αναλογική και ψηφοδέλτια με λίστα).
Εσείς θα ρίξετε
μαύρο ή δαγκωτό;
Διαβάστε στη συνέχεια
Πώς ψηφίζω
Που ψηφίζω (Εκλογές 2023)
Πως να μάθετε που θα ψηφίσετε στις επερχόμενες εκλογές; Δείτε στο σύντομο άρθρο που ακολουθεί.
Πως βγήκαν οι εκφράσεις ”μαύρο” και ”δαγκωτό”
Σίγουρα θα έχετε ακούσει τις εκφράσεις ”θα φάνε όλοι μαύρο” και ”το έριξα δαγκωτό στο τάδε κόμμα/υποψήφιο”... Αλήθεια πως προέκυψαν; Ας δούμε!
Πως υπολογίζονται οι έδρες στη Βουλή
Με ποιο τρόπο υπολογίζονται οι έδρες που παίρνουν τα κόμματα στη Βουλή μετά τις εκλογές; Δείτε όλες τις πληροφορίες στο άρθρο που ακολουθεί.
Εκλογές με λίστα: Πότε γίνονται
Πότε γίνονται εκλογές με λίστα και πότε με σταυρό προτίμησης; Ας δούμε στο σύντομο άρθρο που ακολουθεί.
Αποτελέσματα εκλογών (Εκλογές 2015)
Που μπορείτε να δείτε τα αποτελέσματα των τελευταίων εκλογών; Ας δούμε στο σύντομο άρθρο που ακολουθεί.