Αρχικά, ας ξεκινήσουμε με τα εύκολα στο ερώτημα γιατί γίνονται σεισμοί. Ένας σεισμός μπορεί να γίνει σε κάποια περιοχή, εξαιτίας κάποιας ανθρώπινης παρέμβασης, όπως για παράδειγμα εξαιτίας κάποιας κατάρρευσης ορυχείου, εξαιτίας κάποια έκρηξης μεγάλης ισχύος, κλπ
Φυσικά, σε τέτοιες περιπτώσεις, δεν πρόκειται για τους σεισμούς που όλοι γνωρίζουμε και πρόκειται για δόνηση ελάχιστης κλίμακας.
Τώρα, οι
σεισμοί γίνονται εξαιτίας διαφόρων παραγόντων που έχουν να κάνουν με τα "συστατικά της γης" και τον τρόπο συμπεριφοράς τους.
Αλλά πριν περάσουμε στο "ζουμί", ας δούμε λίγο την ανατομία της γης, ώστε να καταλάβουμε μετέπειτα
γιατί γίνονται σεισμοί.
Η γη αποτελείται(από το κέντρο προς την επιφάνεια) από τον εσωτερικό πυρήνα, τον εξωτερικό, τον μανδύα και τον φλοιό ο οποίος βρίσκεται κοντά στην επιφάνεια.
Ο φλοιός, αποτελείται από τεράστια κομμάτια κάποιων πλακών, που ονομάζονται
τεκτονικές πλάκες.
Οι τεκτονικές πλάκες λοιπόν κινούνται, επειδή το μάγμα μέσα στο μανδύα, βρίσκεται σε διαρκή κίνηση και σταδιακά "τις σπρώχνει". Μη φανταστείτε, η κίνηση των τεκτονικών πλακών είναι απειροελάχιστη.
Πως δημιουργείται ο σεισμός
Όταν δύο τεκτονικές πλάκες βρίσκονται σε επαφή μεταξύ τους και τείνει η μία να πλησιάζει ακόμα περισσότερο την άλλη, τότε δημιουργείται μία πίεση αναμεταξύ τους.
Όσο εντείνεται αυτό το φαινόμενο, τότε εξαιτίας της μεγάλης πίεσης που δημιουργείται, θα υπάρξει σπάσιμο, ή καβάλημα μεταξύ τους ή θα τριφτούνε σε μία ξαφνική στιγμή για μικρό χρονικό διάστημα, εκτονώνοντας την πίεση που έχει δημιουργηθεί!
Αυτή η κατάσταση, δημιουργεί
σεισμική δονηση, δηλαδή προκαλείται έτσι
σεισμός!
Ο σεισμός αυτός, θα διαρκέσει, όση ώρα κινούνται οι τεκτονικές πλάκες ώστε να έρθουνε στην καινούρια τους θέση, έχοντας εκτονώσει μέρος της ισχυρής πίεσης αναμεταξύ τους!
Για να καταλάβετε καλύτερα τι εστί σεισμός, φανταστείτε το εξής:
έστω ότι έχουμε δύο σβήστρες και τις βάζουμε δίπλα δίπλα.
Πιέζουμε τη μία προς τα μπροστά και την άλλη προς τα πίσω, ενώ παράλληλα πιέζουμε με δύναμη και τη μία προς τη μεριά της άλλης.
Οι σβήστρες παραμένουνε ακίνητες επειδή η μία "συγκρατεί" την άλλη.
Αν ασκήσουμε όμως περισσότερη δύναμη, σε κάποια φάση θα υπάρξει εκτόνωση: θα κινηθούνε απότομα προς τις κατευθύνσεις που τις ωθούσαμε (η μία μπροστά και η άλλη πίσω) απότομα και σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και θα σταματήσουνε απότομα να κινούνται.
Έτσι λοιπόν γίνονται και οι
σεισμοί!
Αντί των σβηστρών, φανταστείτε τις τεκτονικές πλάκες.
Βέβαια,
σεισμός γίνεται και σε άλλες περιπτώσεις που οι τεκτονικές πλάκες συμπεριφέρονται λιγάκι διαφορετικά, όπως για παράδειγμα, η εκτόνωση μπορεί να μη γίνει με κίνηση των τεκτονικών πλακών παράλληλα, αλλά η μία να καβαλήσει την άλλη!
Διαβάστε στη συνέχεια
Πως δημιουργείται το τσουνάμι;