Μάτιασμα και πολιτισμός

Ένα παιδάκι μετά από μια διασκεδαστική μέρα στο πάρκο, όταν γυρίζει στο σπίτι του πέφτει κομμάτια από την κούραση. Λογικό!

Αλλά μέσα σε όλα αυτά είναι και δύστροπο, γκρινιάζει χωρίς λόγο και γενικά είναι πολύ δύσκολη η αντιμετώπισή του. Δεν ηρεμεί με τίποτε το σκασμένο!! Και αυτή είναι η λέξη κλειδί! Όπως λέμε, έχει «σκάσει» στο μάτι!!

Σε μία άλλη περίπτωση, εκεί που καθόμαστε ωραία και καλά, αρχίζει ένας δυνατός πονοκέφαλος που μας τρυπάει τα μυαλά...
Παίρνουμε το depon μας αλλά καμία σωτηρία! Ματιαστήκαμε!

Δεν θα αναφέρουμε εδώ τι είναι το μάτιασμα - η βασκανία, αλλά θα ξετυλίξουμε το κουβάρι του ματιάσματος στον πολιτισμό...

Ξεκινώντας να πούμε πως το μάτιασμα είναι ένα οικουμενικό φαινόμενο, το συναντάμε δηλαδή σε ολόκληρο τον κόσμο και σε όλους τους λαούς της γης!

Τα συμπτώματα λίγο πολύ μας είναι γνωστά. Μετωπιαίος πονοκέφαλος, ναυτία, αίσθημα κούρασης και αδυναμίας, καθώς και μια… τάση προς ατυχήματα είναι μερικά από αυτά!!

Το μάτιασμα στους διάφορους πολιτισμούς

Οι αγγλοσάξωνες το ονομάζουνε evil eye και οι Ινδοί drishti. Στη Λατινική Αμερική mal de ojo. Οι εβραίοι το αποκαλούν ayin ha’ra και οι γείτονες Ιταλοί il malocchio.

Αλλά και στην Ελλάδα το κάθε μέρος έχει και τη δική του ονομασία για το μάτιασμα! Στη Θεσσαλία το ονομάζουν αρμένιασμα, στα Δωδεκάνησα ματικό ενώ στην Κρήτη λάβωμα, φιαρμός ή θιάρισμα. Στη Μάνη επίσης το λένε αποσκασμός!!

Παράλληλα να πούμε πως δεν ξέρουμε πότε ξεκίνησε, αλλά μπορούμε να συμπεράνουμε πως έχει τις ρίζες του στα αρχαία χρόνια!

Ήταν γνωστό στους αρχαίους Έλληνες, αφού υπάρχουν αναφορές στον Πλούταρχο, τον Αριστοτέλη, τον Δημόκριτο και τον Αισχίνη!!


Είναι χαρακτηριστικό βέβαια πως στην αρχαία Ρώμη υπήρχε η θεά Cumina της οποίας η δουλειά ήτανε να προστατεύει τους πιστούς από το μάτιασμα!!

Αργότερα και με την επιβολή του χριστιανισμού, σχετιζόταν με το φθόνο και τη ζήλεια, όπως μας λένε ο Άγιος Ιγνάτιος, ο Άγιος Βασίλειος και άλλοι.

Γράφουν ότι για την επίτευξη του ματιάσματος χρειαζόταν η παρέμβαση δαιμόνων, άρα ο «θύτης» απείχε συνειδητά από την εκκλησία και τα μυστήρια της!

Υπάρχουν όμως τεχνικές προστασίας;; Για να δούμε τι γίνεται και σε αυτόν τον τομέα!!

Στην αρχαία Ρώμη, είχανε μια χειρονομία προστασίας: την ονομάζανε mano cornuto και τη χρησιμοποιούσαν για να κρατήσουν μακριά τις αρνητικές ενέργειες.

Δεν είναι τίποτε παραπάνω από το γνωστό σε όλους μας παρεξηγημένο σύμβολο που κάνουμε στις metal συναυλίες και ονομάζουμε the devil’s horns!!

Βέβαια στις συναυλίες δεν γίνεται για προστασία από το μάτι, αλλά το εισήγαγε πρώτος ο μακαρίτης Ronnie James Dio με την ερμηνεία του «περνάω καλά»!!

Απλά για την ιστορία να αναφέρουμε πως ο ίδιος το γνώρισε από τη γιαγιά του που το έκανε κατά τις βόλτες που πηγαίνανε ακριβώς για την προστασία από το μάτι!!

Προστασία απο το μάτιασμα

Ο πιο διαδεδομένος τρόπος προστασίας από το μάτιασμα, είναι το ματόχαντρο, ένα φυλαχτό που αποτελείται από μία χάντρα και μέσα της ένα γαλάζιο μάτι.

Η προέλευσή του είναι αιγυπτιακή, από το μάτι του Ώρου. Το χρώμα συμβολίζει τη θάλασσα ή/και τον ουρανό, τους τόπους όπου θέλουμε χαθεί η αρνητική ενέργεια.

Ένας πιο μυστικιστικός, θα λέγαμε, τρόπος προστασίας είναι διάφορες πρακτικές και ασκήσεις οι οποίες ενδυναμώνουν την αύρα μας. Όλη η δύναμη βρίσκεται μέσα μας δηλαδή!!

Τώρα, όταν τύχει και «ματιαστούμε» υπάρχουν πολλοί τρόποι και γητειές ώστε να διώξουμε από πάνω μας το κακό μάτι. Άμα ρωτήσουμε τις μητέρες και γιαγιάδες μας (χωρίς να αποκλείονται βέβαια οι πατεράδες και παππούδες μας!!) κάθε μια θα μας πει και τον δικό της τρόπο! Και μάλιστα οι περισσότερες θα μας πούνε κάποια προσευχή!!

Τέλος, αξίζει να σταθούμε σε μια ψυχολογική ερμηνεία η οποία αναφέρει πως ο άνθρωπος προτιμά να σωματοποιεί τα προβλήματά του από το να αναγνωρίσει την πηγή τους στον εαυτό του.

Σαν παράδειγμα να αναφέρουμε πως όταν είμαστε αγχωμένοι για κάποιο λόγο, ο οργανισμός μας θα δημιουργήσει και κάποια σωματικά προβλήματα, από την εμφάνιση άσπρων τριχών έως και την εμφάνιση πληγών που δεν κλείνουν εύκολα!!

Για τους ψυχολόγους λοιπόν, το ξεμάτιασμα δεν είναι τίποτε παραπάνω από το φαινόμενο placebo!! Ότι το άτομο που έχει ματιαστεί πιστεύει πως με αυτόν τον τρόπο θα γίνει καλά, όποτε και ενδυναμώνεται η αυτοπεποίθησή του με αποτέλεσμα να γίνει καλά!!

Αυτή ήταν μια διαφορετική ματιά στο μάτιασμα, βασκανία, αρμένιασμα και όλα τα συναφή!! Φτου σας μη σας βασκάνουμε λοιπόν!!

Διαβάστε στη συνέχεια Τι είναι το μάτιασμα - βασκανία;