Διαφορά τέως με πρώην

Πολλές φορές ακούμε για τον τέως πρωθυπουργό ή για τον πρώην δήμαρχο. Μάλιστα πολλές φορές χρησιμοποιούμε κι εμείς τις δύο αυτές λέξεις. Το κάνουμε σωστά όμως; Ας δούμε!

Στο μυαλό πολλών οι λέξεις τέως και πρώην ηχούν σχεδόν αν όχι απόλυτα συνώνυμες. Στην πραγματικότητα πρόκειται για λέξεις με διαφορετική σημασία, γεγονός που προκύπτει από διάφορες πηγές (Μπαμπινιώτης, Εμμανουηλίδης κ.ά.).

Για την ακρίβεια έχουν μια ομοιότητα. Και οι δυο λέξεις αναφέρονται σε κάποιον που κατείχε μια θέση, ιδιότητα, αξίωμα κλπ στο παρελθόν. Ποια είναι όμως η διαφορά τους;

Διαφορά του τέως από τον πρώην

Η λέξη τέως στα αρχαία ελληνικά είχε σήμαινε έως τώρα, δηλαδή αναφερόταν στο κοντινό παρελθόν. Αντίθετα η λέξη πρώην αναφερόταν στο πιο μακρινό παρελθόν.

Έτσι κανονικά η λέξη τέως χρησιμοποιείται για κάποιον που κατείχε μια θέση ή ένα αξίωμα μέχρι πριν λίγο, δηλαδή ήταν ο τελευταίος πριν από αυτόν που το κατέχει τώρα.

Αντίθετα η λέξη πρώην είναι πιο γενική και απροσδιόριστη. Δηλαδή μπορεί να είναι οποιοσδήποτε κατείχε μια θέση στο παρελθόν (μακρινό) και δεν την κατέχει πια.

Ας το δούμε με ένα παράδειγμα:

Αν ο Β αντικαταστήσει τον Α στο υπουργείο οικονομικών, τότε λέμε ότι ο Α είναι ο τέως και όχι ο πρώην υπουργός οικονομικών.

Αντίστοιχα αν πριν τους Α και Β, είχαν αναλάβει την ίδια θέση οι Γ, Δ, Ε κλπ. τότε όλοι αυτοί είναι πρώην υπουργοί οικονομικών.

Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι χρησιμοποιείται μόνο για τέτοιου είδους αξιώματα.

Αν για παράδειγμα κάποιος έχει παντρευτεί τρεις φορές, η πρώτη του γυναίκα είναι η πρώην, η δεύτερη είναι η τέως και η τέταρτη η νυν.

Άλλη χρήση της λέξης τέως είναι για τον τελευταίο που κατείχε κάποιο αξίωμα που έχει καταργηθεί ή κάποια θέση που δεν έχει καλυφθεί.

π.χ. για τον Κωνσταντίνο λέμε ο τέως Βασιλιάς των Ελλήνων καθώς δεν έχει υπάρξει άλλος μετά από αυτόν μιας και το αξίωμα καταργήθηκε.

Αντίστοιχα, η σύζυγος κάποιου που χώρισε και δεν ξαναπαντρεύτηκε λέγεται κανονικά τέως και όχι πρώην,

Βέβαια, η διαφορά είναι πολύ λεπτή και δύσκολα θα βρείτε κάποιον τόσο σχολαστικό ώστε να σας διορθώσει αν κάνετε το λάθος να αποκαλέσετε κάποιον πρώην αντί για τέως ή το αντίθετο.

Επίσης σε πολλούς το τέως ακούγεται πολύ αρχαιοπρεπές και δύσκολα θα έλεγαν η τέως σύζυγος μου για την προηγούμενη γυναίκα τους, αλλά θα προτιμούσαν ίσως το πρώην.


Ακριβώς το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που οι λέξεις αυτές χρησιμοποιούνται χωρίς άρθρο.

Δηλαδή το "τέως δήμαρχος" δεν είναι συνώνυμο με το "πρώην δήμαρχος", αλλά ισχύει η διάκριση που περιγράψαμε πιο πάνω.

Επομένως πλέον ξέρετε τη διαφορά μεταξύ τέως και πρώην και πότε χρησιμοποιείται το ένα και πότε το άλλο.

Διαβάστε στη συνέχεια Από πού βγαίνει η λέξη idiot; Δεν θα το πιστέψετε!