Τι είναι ο αναλφαβητισμός και πως αντιμετωπίζεται

Ο αναλφαβητισμός διακρίνεται σε δύο είδη και συγκεκριμένα σε οργανικό και λειτουργικό.

Ας δούμε λοιπόν λίγο πιο αναλυτικά τι ακριβώς είναι τα δύο αυτά ξεχωριστά είδη.

Τι είναι αναλφαβητισμός

Ο οργανικός αναλφαβητισμός συνίσταται στην αδυναμία ενός ανθρώπου να γράψει ή να διαβάσει ή και τα δύο. Το άτομο που πάσχει από αυτόν απλούστατα δεν έμαθε ποτέ να γράφει και να διαβάζει.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχει και ο λειτουργικός αναλφαβητισμός ή αλλιώς υποεκπαίδευση, ο οποίος είναι κάτι τελείως διαφορετικό.

Πιο συγκεκριμένα, το άτομο που πάσχει από αυτόν έχει μάθει κανονικά γραφή και ανάγνωση, αλλά δεν τις χρησιμοποιεί.


Σύμφωνα με έναν ορισμό, πρόκειται για την ελλιπή γνώση της μητρικής γλώσσας είτε σε επίπεδο λεξιλογίου, είτε σε επίπεδο γραμματικής ή συντακτικού, η οποία δυσχεραίνει την επικοινωνία.

Με απλά λόγια είναι μια κατάσταση που μπορεί να εμφανιστεί σε οποιονδήποτε ανεξάρτητα από το υποτιθέμενο επίπεδο μόρφωσης που έχει. Ας δούμε παρακάτω που μπορεί να οφείλεται.

Που οφείλεται ο λειτουργικός αναλφαβητισμός

Ο λειτουργικός αναλφαβητισμός φαίνεται να οφείλεται στην εξετασιοκεντρική μάθηση, η οποία προάγει την ανοργάνωτη εκγύμναση των μαθητών προκειμένου να απαντούν ορθά στις ερωτήσεις κρίσεως.


Με λίγα λόγια, συνδράμει στη διατήρηση μιας πληθώρας άβιων δεδομένων η οποία έχει ως στόχο μόνο την επαγγελματική εξάρτηση του ανθρώπου και όχι την πνευματική του ελευθερία.

Μιλάμε για αναλφαβητισμό και την ίδια ώρα πολλοί από εμάς ίσως σκεφτόμαστε ότι δε μας ενδιαφέρει το θέμα και ότι δεν κινδυνεύουμε από το φαινόμενο αυτό.

Αντίθετα όμως, ακόμη κι αν είμαστε άριστοι μαθητές, με τα αριστεία ταπετσαρίες στους τοίχους των σπιτιών μας, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να πάσχουμε από αναλφαβητισμό.

Αυτό βέβαια δεν ισχύει για όλους. Ισχύει για εκείνους οι οποίοι έχουν επαναπαυτεί στις σπουδές τους.


Τι και αν έχουμε τρία μεταπτυχιακά και διδακτορικά; Όταν αφήνουμε ένα θεμελιώδες παράγοντα στη τύχη του τότε σιγά-σιγά υποκινείται η διαγραφή των δεδομένων του από τον σκληρό δίσκο.

Πως αντιμετωπίζεται ο λειτουργικός αναλφαβητισμός

Θα πρέπει να σκεφτόμαστε και να κοινωνικοποιούμαστε, να ενδιαφερόμαστε και να είμαστε ενεργοί πολίτες, να μην ασχολούμαστε μόνο με τον τομέα εξειδίκευσης μας και να είμαστε σταθεροί στις αξίες μας.

Μόνο έτσι θα καταφέρουμε να απαντήσουμε σε μία από τις δέκα ερωτήσεις κρίσεως. Μόνο έτσι θα αφήσουμε πίσω μας το φορτίο του αναλφαβητισμού.

Γιατί μπορεί το θέμα αυτό να μη μας αγγίζει, παρόλα αυτά, θα πρέπει να ευαισθητοποιηθούμε και να αναγνωρίσουμε τα συμπτώματα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η εξετασιοκεντρική εκπαίδευση η οποία άθελά της στηρίζει τον αναλφαβητισμό, χρησιμοποιώντας μία μέθοδο διδασκαλίας που αποξενώνει τους μαθητές όλων των ηλικιακών βαθμίδων.


Η μέθοδος αυτή τυποποιεί τις σκέψεις των μαθητών, περιορίζει το εύρος της κριτικής τους σκέψης και θέτει το μάθημα από δημιουργικό σε ένα στερεότυπο, ξερό, ακανόνιστο τύπο εκμάθησης.

Δηλαδή, με λίγα λόγια, το σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα κατά κάποιον τρόπο μεταλλάσσει τη μαθησιακή διαδικασία σε έναν τρόπο στείρας αποστήθισης και εντάσσει τους μαθητές σε χρόνια μαθησιακή δυσκολία.

Με αυτό τον τρόπο οι μαθητές αντιμετωπίζουν το σχολικό χώρο όχι σαν ένα χώρο εκμάθησης και δημιουργικότητας, αλλά σαν ένα χώρο στον οποίο πραγματοποιούνται πολεμικές εχθροπραξίες.

Είναι ευρέως γνωστό ότι η δουλειά του εκπαιδευτικού θα πρέπει να μεταμορφώνεται σε δουλειά ιστορικού και όχι σε επάγγελμα δικαστή.


Θα πρέπει δηλαδή να διατηρεί την αντικειμενικότητα και την αμεροληψία, έτσι ώστε να μη προσκολλούνται οι μαθητές σε τυχάρπαστες απόψεις.

Εν κατακλείδι, χρειάζεται αλλαγή του τρόπου σκέψης που μας αφορά όλους, αλλά πρωτίστως τους εκπαιδευτικούς.

Μόνο έτσι μπορεί να εδραιωθεί η πραγματική ευημερία των συνανθρώπων μας.

Διαβάστε στη συνέχεια Συμβουλές για την πρώτη μέρα στο σχολείο