Γιατί δεν έχουμε αναμνήσεις από τα πρώτα παιδικά μας χρόνια;

Αλήθεια σκεφτήκατε ποτέ γιατί, ενώ από μια ηλικία της ζωής μας και μετά θυμόμαστε πολλά πράγματα, δεν έχουμε σχεδόν καμία ανάμνηση από τα πρώτα παιδικά μας χρόνια;

Όπως είναι φυσικό, το θέμα αυτό απασχόλησε και τους ειδικούς επιστήμονες, ψυχιάτρους νευρολόγους κλπ με πρώτο και καλύτερο τον διάσημο Αυστριακό ψυχίατρο Σίγκμουντ Φρόυντ.

Ο Φρόυντ ήταν μάλιστα και ο πρώτος ο οποίος έδωσε όνομα στο αλλόκοτο αυτό φαινόμενο, ονομάζοντάς το "παιδική αμνησία".

Σύμφωνα με τον πατέρα της ψυχανάλυσης, το φαινόμενο της παιδικής αμνησίας είναι καθαρά ψυχολογικής φύσης και οφείλεται στο σοκ που περνάει ένας άνθρωπος μόλις γεννιέται και για τα πρώτα χρόνια της ζωής του.

Θεωρoύσε δηλαδή ότι ο εγκέφαλος μας καταγράφει μεν τις εμπειρίες που βιώνουμε, τις οποίες όμως επειδή είναι πρωτόγνωρες και ίσως τρομακτικές, τις θάβουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας και δεν τις ανακαλούμε ποτέ.

Αυτή η απλοϊκή προσέγγιση ίσως να έχει κάποια βάση, ωστόσο πρόσφατες έρευνες την καταρρίπτουν, εν μέρει, καθώς θεωρούν ότι η απώλεια αναμνήσεων από την παιδική μας ηλικία ίσως οφείλεται σε διαφορετικούς λόγους.

Μια εξήγηση που προτείνεται είναι ότι το φαινόμενο της παιδικής αμνησίας οφείλεται στην ελλιπή ανάπτυξη του παιδικού εγκεφάλου.


Πιο συγκεκριμένα ζητήθηκε από παιδιά να διηγηθούν εμπειρίες που βίωσαν στα πρώτα χρόνια της ζωής τους και οι απαντήσεις τους συγκρίθηκαν με αυτές των γονέων τους.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα παιδιά ναι μεν θυμόνταν κάποια πράγματα μέχρι μια ηλικία (ίσως των 5 ή 7 ετών) αλλά και αυτά όχι πολύ ξεκάθαρα.

Μετά από αυτή την ηλικία δεν θυμόνταν σχεδόν τίποτε από την πρώιμη παιδική ηλικία τους.

Ο λόγος, σύμφωνα πάντα με τους ειδικούς επιστήμονες, είναι ότι ο εγκέφαλος και το νευρικό μας σύστημα δεν έχουν προλάβει να αναπτυχθούν κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής μας.

Πιο συγκεκριμένα ο ιππόκαμπος και ο προμετωπιαίος φλοιός που συνδέονται με την μνήμη μας, δεν έχουν αναπτυχθεί αρκετά πριν το τρίτο έτος της ζωής μας.

Μία διαφορετική εξήγηση που δόθηκε για το φαινόμενο της παιδικής αμνησίας έχει να κάνει με την απουσία της αντίληψης του εαυτού μας.

Για τον ίδιο λόγο τα παιδιά μέχρι κάποια ηλικία, συνήθως τα δύο πρώτα έτη της ζωής τους, δεν είναι σε θέση να αναγνωρίσουν το είδωλό τους στον καθρέφτη.

Σε αυτή τη περίπτωση οι αναμνήσεις, αν και αποθηκεύονται στον εγκέφαλο μας, δεν μπορούμε να τις ανακαλέσουμε αργότερα γιατί πολύ απλά δεν αναγνωρίζουμε τον εαυτό μας ως το άτομο που τις βίωσε.

Μια άλλη εξήγηση του φαινομένου έχει να κάνει με την γλώσσα. Πιο συγκεκριμένα η ελλιπής ανάπτυξη της γλώσσας μέχρι την ηλικία των τριών ετών εμποδίζει την καταγραφή των εμπειριών με τέτοιο τρόπο που να μπορεί αργότερα ο ενήλικος εαυτός μας να ανακαλέσει.

Οι αναμνήσεις δηλαδή υπάρχουν καταγεγραμμένες, αλλά δεν υπάρχουν οι κατάλληλες λέξεις για να τις εκφράσουμε.

Για το λόγο αυτό οι αναμνήσεις ξεκινάνε ουσιαστικά από την ηλικία των τριών με πέντε ετών, όπου έχουμε αναπτύξει αρκετές γλωσσικές δεξιότητες.

Σε κάθε περίπτωση όλοι οι επιστήμονες συμφωνούν ότι αν και κανένας μας δεν θυμάται τα πρώτα παιδικά του χρόνια, ωστόσο οι αναμνήσεις αυτές είναι καταγεγραμμένες στο ασυνείδητό μας, δικαιώνοντας έτσι την ανάλυση του Φρόυντ που έγινε σχεδόν 100 χρόνια πριν!

Διαβάστε στη συνέχεια Γιατί τα μωρά μυρίζουν ωραία