Πως λειτουργούν τα ηχεία; Πως παράγεται ο ήχος από αυτά;

Καθημερινά όλοι μας ακούμε μουσική, στο σπίτι, στη δουλειά, στο αυτοκίνητο, στη βόλτα που θα πάμε... η μουσική αποτελεί ένα σημαντικό θα λέγαμε κομμάτι της καθημερινότητας μας!

Υπάρχουν παντού ηχεία! Στα σούπερ μάρκετ, στον υπολογιστή μας, στο κινητό μας... αλλά ξέρουμε πως λειτουργούν; Τι είναι αυτό που μας μεταφέρει την ευχαρίστηση της μουσικής; Ας δούμε τι παίζει!!

Ένα ολοκληρωμένο ηχείο αποτελείται από δύο κυρίως μέρη, το ηχείο σε σχήμα χωνιού και ένα ηλεκτρονικό κύκλωμα, ένα φίλτρο όπως λέμε!!
Τι κάνει το καθένα από τα στοιχεία;

Ας τα δούμε από την αρχή!

Το κύκλωμα μέσα στο ηχείο

Το σήμα από το στερεοφωνικό μας έρχεται στο ηχείο μέσω ενός καλωδίου το οποίο μεταφέρει τα ηλεκτρικά σήματα που κωδικοποιούνται ως μουσική ή οτιδήποτε άλλο θέλουμε να ακουστεί από το ηχείο.

Μπορεί δηλαδή να είναι και η φωνή μας μέσω ενός μικροφώνου.

Η πρώτη «στάση» του είναι στο ηλεκτρονικό κύκλωμα που λέμε φίλτρο, το λεγόμενο «crossover», που στην απλούστερη μορφή του αποτελείται από μια αντίσταση και έναν πυκνωτή.

Η δουλειά του φίλτρου είναι να διαχωρίζει τις συχνότητες του σήματος και να τις κατανέμει σωστά στα μεγάφωνα του ηχείου. Οι τιμές των δύο στοιχείων (αντίστασης και πυκνωτή) καθορίζουν την συχνότητα αποκοπής του φίλτρου, δηλαδή από ποια συχνότητα και μετά θα γίνεται ο διαχωρισμός.

Ανατομία των ηχείων

Ένα ολοκληρωμένο ηχείο έχει συνήθως 3 μεγάφωνα. Ένα για τα μπάσα, το woofer όπως λέμε (μεγάλο χωνί), ένα για τα μεσαία που συνήθως είναι μαζί με το μπάσο, και ένα για τα πρίμα, που το ονομάζουμε κόρνα και είναι το μικρότερο σε μέγεθος χωνί.

Αυτό γίνεται επειδή υπάρχει διαφορετική απόδοση του ήχου ανάλογα με το μέγεθος του χωνιού το οποίο μετριέται σε ίντσες. Για παράδειγμα οι κόρνες μπορεί να έχουν διάμετρο 6 με 8 ίντσες και το woofer 12, 15 ή και 18 ίντσες!

Υπάρχουν βέβαια και μεγαλύτερα ηχεία, με μεγαλύτερου μεγέθους μεγάφωνα τα οποία παράγουν ακόμα πιο μπάσους ήχους από τα woofer.

Αυτού του μεγέθους ηχεία τα λέμε subwoofer. Ας μην ξεχνάμε βέβαια και τον εξοπλισμό για συναυλίες σε ανοιχτό χώρο όπου χρησιμοποιούνται συστήματα τεραστίων διαστάσεων!!

Όλα τα μεγάφωνα έχουν 2 κυρίως κομμάτια, το μεταλλικό σασί και τον χαρτονένιο συνήθως χωνί ή κώνος, το οποίο εφαρμόζεται επάνω στο σασί.

Στο κέντρο του σασί, το οποίο μοιάζει με παραμορφωμένη ζάντα αλουμινίου αυτοκινήτου, υπάρχει ένας μεγάλος στρογγυλός μαγνήτης με ένα διάκενο για να μπει το πηνίου του κώνου.

Στη βάση του κώνου του μεγάφωνου υπάρχει αυτό το πηνίο. Έχει επίσης και δύο ακροδέκτες ώστε να συνδέσουμε τα δύο καλώδια (κόκκινου και μαύρου χρώματος συνήθως) που μεταφέρουν το ηλεκτρικό σήμα. Τα δύο αυτά καλώδια στερεώνονται επάνω σε συγκεκριμένα σημεία στο σασί.

Τέλος, υπάρχει στη βάση του κώνου επίσης και γύρω από το πηνίο το spider, ένα είδος ελατηρίου για την στήριξη και κίνηση του κώνου, ανάλογα με την ένταση των σημάτων που έρχονται από τα καλώδια.

Με την ηλεκτρομαγνητική δύναμη του σήματος διαμέσου του μαγνήτη και το σχήμα του κώνου μετατρέπουν τα ηλεκτρικά σήματα διαφόρων συχνοτήτων σε ήχους παραγόμενους από το ηχείο.

Να αναφέρουμε σε αυτό το σημείο πως ανάλογα με την ωμικότητα - δηλαδή την αντίσταση - που παρουσιάζει το πηνίο, εξαρτάται και η ισχύς του ηχείου, πάντα σε συνδυασμό με το μέγεθος του κώνου!

Αυτή ήταν η βασική αρχή κατασκευής των παθητικών ηχείων, των ηχείων δηλαδή που δεν χρειάζονται τροφοδοσία αλλά μόνο το σήμα. Το αρνητικό βέβαια αυτού του είδους των ηχείων είναι ότι χρειάζονται οπωσδήποτε έναν ενισχυτή για να παράξουν τον ήχο!

Ενεργητικά - αυτοενισχυόμενα ηχεία

Υπάρχει και μια άλλη κατηγορία ηχείων που ονομάζεται ενεργητικά ή αυτοενισχυόμενα. Η διαφορά τους από τα παθητικά είναι ότι έχουν ενσωματωμένο έναν ενισχυτή πριν το φίλτρο crossover, οπότε και δεν χρειάζονται εξωτερικό ενισχυτή για να παίξουν!

Συνήθως έχουν και κουμπιά ελέγχου της έντασης και ένα μικρό equalizer, για τον έλεγχο της έντασης των τριών συχνοτήτων, τα μπάσα, τα μεσαία και τα πρίμα.

Απλή φιλοσοφία και κατασκευή θα λέγαμε για κάτι τόσο καθημερινό.

Καλές ακροάσεις λοιπόν!

Διαβάστε στη συνέχεια Τι κάνει το κάθε ηχείο σε ένα home cinema με ηχεία 5.1;