Αναζητώντας την ευτυχία Μέρος 1ο: Η απαξίωση της ευτυχίας

Πολλές φορές αναζητώντας την ευτυχία οδηγούμαστε στην απαξίωση της. Αυτό μάλιστα είναι το σημαντικότερο λάθος στο οποίο υποπίπτουμε σε βάρος της ευτυχίας μας.

Σε αυτό το πρώτο μέρος αναλύονται οι βασικότερες αιτίες που προκαλούν την απαξίωση της ευτυχίας.

Οι έρευνες δείχνουν ότι η ευτυχία είναι ο πιο σημαντικός στόχος μας ακολουθούμενη από άλλους όπως από η επιτυχία, η γνώση ο υλικός πλούτος κτλ.

Όμως το παράδοξο είναι ότι παρόλο που όλοι θέλουμε να είμαστε ευτυχισμένοι, συχνά θυσιάζουμε την ευτυχία μας για χάρη άλλων πραγμάτων και όχι μόνο μια φορά αλλά πολλές φορές την ημέρα και μετά αναρωτιόμαστε γιατί δεν είμαστε ευτυχισμένοι. Αυτό συχνά αποκαλείται και ως το “θεμελιώδες παράδοξο της ευτυχίας» (fundamental happiness paradox).


Ένα παράδειγμα που συχνά χρησιμοποιείται στην ερευνητική βιβλιογραφία είναι το τζίνι με τις 3 ευχές. Μόλις το 6% ζητούν την ευτυχία από το τζίνι. Οι πιο συνήθεις ευχές είναι χρήματα, φήμη και επιτυχία στις κοινωνικές σχέσεις και γι’ αυτές τις επιθυμίες αποδεικνύεται ότι θυσιάζουμε την ευτυχία.

Λόγοι απαξίωσης της ευτυχίας

Υπάρχουν τρεις βασικοί λόγοι για τους οποίους εμείς οι ίδιοι απαξιώνουμε την ευτυχία μας.

Ο πρώτος λόγος είναι οι αρνητικές πεποιθήσεις που πολλοί από εμάς υποκρύπτουμε για την ευτυχία, κάνοντάς την μη ελκυστική. Για να γίνει πιο κατανοητό αυτό ας δούμε ένα παράδειγμα.

Η υγιεινή διατροφή είναι λιγότερο ελκυστική για κάποιον που πιστεύει ότι το junk food και τα γλυκά είναι πιο νόστιμα και κάποιος που το πιστεύει αυτό δύσκολα μπορεί ν’ αντισταθεί στις ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες.

Με παρόμοιο τρόπο, κάποιος με αρνητικές πεποιθήσεις για την ευτυχία, εύκολα θα τη θυσιάσει για χάρη άλλων στόχων. Οι πιο κοινές, αλλά λαθεμένες πεποιθήσεις που έχουμε για την ευτυχία είναι ότι μας κάνει τεμπέληδες, εγωιστές και ότι είναι εφήμερη.

Όμως, η ευτυχία μας κάνει πιο παραγωγικούς και πιο επιτυχημένους και αισιόδοξους. Οι ευτυχισμένοι άνθρωποι έχουν υψηλότερες επιδόσεις και είναι περισσότερο δημιουργικοί.


Η Barbara Fredrickson, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Τσάπελ Χιλ της Βόρειας Καρολίνας ονομάζει αυτό το φαινόμενο ‘Διεύρυνση της Επίδρασης της Ευτυχίας’ (broadening effect of happiness).

Και όπως ο καθηγητής Fredrickson σημειώνει χαρακτηριστικά στο θαυμάσιο βιβλίο του με τίτλο ‘Positivity’, «αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι έχουμε περισσότερες και καλύτερες ιδέες και ως εκ τούτου είναι πιο πιθανό να είμαστε δημιουργικοί όταν αισθανόμαστε χαρούμενοι».

Η έρευνα έδειξε επίσης ότι οι ευτυχισμένοι άνθρωποι είναι λιγότερο εγωκεντρικοί και εγωιστές και επιδεικνύουν αλτρουιστική συμπεριφορά. Είναι πιο πιθανό να εργάζονται εθελοντικά σε διάφορες κοινωνικές δραστηριότητες, να συνεισφέρουν περισσότερο σε φιλανθρωπικές δράσεις, να κρίνουν τους ανθρώπους πιο ευνοϊκά και να μοιράζονται την καλή τους τύχη με τους άλλους με έναν πιο δίκαιο τρόπο.

Επίσης, όσο περισσότερο ευτυχισμένος είναι κάποιος τόσο πιο υγιής είναι και με μεγαλύτερο προσδόκιμο χρόνο ζωής. Οι ευτυχισμένοι άνθρωποι παντρεύονται περισσότερο, είναι πιο κοινωνικοί και ομιλητικοί. Είναι πιο αντικειμενικοί και πιο ικανοί να χειρίζονται αλήθεια.


Τα ευρήματα των νεότερων ερευνών καταστρατηγούν αντίθετες απόψεις του παρελθόντος ως εσφαλμένες.

Για παράδειγμα, ο Γάλλος συγγραφέας Gustave Flaubert υποστήριζε ότι για να είναι κανείς ευτυχισμένος, χρειάζεται να πληροί τρεις προϋποθέσεις: Να είναι χαζός, εγωιστής και να έχει καλή υγεία, με σημαντικότερο το πρώτο, θεωρώντας ότι μόνο όποιος ήταν χαζός μπορούσε να είναι ευτυχισμένος αφού δεν καταλαβαίνει το κακό γύρω του κτλ.

Παρόλο που ο Gustave Flaubert ήταν ένας αστείος άνθρωπος είχε πέσει σε όλα έξω. Οι εμπειρικές παρατηρήσεις του δεν επαληθεύτηκαν.

Ο δεύτερος λόγος είναι επειδή αποτυγχάνουμε να καθορίσουμε την έννοια της ευτυχίας με συγκεκριμένους και σαφείς όρους, αφού γενικά οι άνθρωποι έχουν την τάση να επικεντρώνονται περισσότερο σε ότι αντιλαμβάνονται πιο εύκολα.

Ο τρίτος λόγος οφείλεται σε ένα φαινόμενο που καλείται “μεγιστοποίηση του μέσου” (medium maximization), είναι η τάση που έχουμε συχνά να ξεχνάμε, τι είναι αυτό που τελικά θέλουμε στη ζωή μας με αποτέλεσμα να κυνηγάμε τα “μέσα" δηλαδή αυτά που υποτίθεται ότι θα μας βοηθήσουν να κερδίσουμε αυτό που τελικά θέλουμε περισσότερο.


Ένα κλασσικό παράδειγμα του μέσου της ευτυχίας είναι τα χρήματα. Από μόνα τους τα χρήματα έχουν πολύ μικρή αξία. Είναι απλά κομμάτια χαρτιού. Ο μόνος λόγος που θέλουμε τα χρήματα είναι γιατί μας βοηθούν να αποκτήσουμε άλλα υλικά αγαθά (σπίτι, διακοπές, βιβλία κτλ). Πολλοί όμως φαίνεται να το ξεχνούν αυτό και τα χρήματα γίνονται αυτοσκοπός.

Μη χάσετε το δεύτερο μέρος με το πως να αποφύγουμε την απαξίωση της ευτυχίας.

Το coolweb.gr ευχαριστεί θερμά την Μπέσυ Λάμπρου για τη συγγραφή αυτού του άρθρου.

Διαβάστε στη συνέχεια Αναζητώντας την ευτυχία Μέρος 2ο: Πως να αποφύγετε την απαξίωση της