Από τι είναι φτιαγμένα τα χαρτονομίσματα;

Παρά την συνεχή ανοδική πορεία του πλαστικού χρήματος (πιστωτικές, χρεωστικές και προπληρωμένες κάρτες), τα χαρτονομίσματα ήταν και είναι ακόμη ίσως ο πιο διαδεδομένος τρόπος για να κάνουμε τις συναλλαγές μας.

Κι αυτό από ότι φαίνεται ίσως να μην αλλάξει και ποτέ, όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και σε πολλές άλλες χώρες και μάλιστα πιο αναπτυγμένες οικονομικά, όπως για παράδειγμα στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ή ακόμη και στην Ελβετία.

Στην Ελβετία μάλιστα το 75% των συναλλαγών γίνεται με μετρητά γιατί σύμφωνα με τους Ελβετούς τα μετρητά τους βοηθούν να παρακολουθούν πόσα ξοδεύουν. Όσον αφορά στους Αμερικανούς, αυτοί έχουν το γνωστό ρητό "cash is king" που σημαίνει "τα μετρητά είναι βασιλιάς".


Σε προηγούμενο άρθρο μας είχαμε δει γιατί μία χώρα δεν τυπώνει άπειρα χρήματα - χαρτονομίσματα.

Από τι υλικό όμως είναι φτιαγμένα τα σύγχρονα χαρτονομίσματα; Μην βιαστείτε να απαντήσετε γιατί θα εκπλαγείτε!

Πριν όμως σας δώσουμε την απάντηση, ας δούμε εν συντομία την ιστορία του χρήματος και πως φτάσαμε εν τέλει να χρησιμοποιούμε τα χαρτονομίσματα στις καθημερινές συναλλαγές μας.

Η δομή του σημερινού μας άρθρου έχει ως εξής:

» Ποια ήταν τα πρώτα είδη χρήματος

» Τα μεταλλικά νομίσματα (κέρματα)

» Από τι φτιάχνονται τα χαρτονομίσματα;

» Πόσο ανθεκτικά είναι τα χαρτονομίσματα;

Ποια ήταν τα πρώτα είδη χρήματος

Από τους πρώτους πολιτισμούς ο άνθρωπος χρειαζόταν ένα ανταλλακτικό μέσο για να κάνει τις συναλλαγές του. Η λογική "σου δίνω 5 αυγά για να μου δώσεις ένα κιλό γάλα" δούλεψε για κάποιο διάστημα, αλλά σύντομα εμφανίστηκε η ανάγκη για χρήμα.

Τα πρώτα "χρήματα" ήταν αντικείμενα αξίας (για την εποχή τους) που όλοι παραδέχονταν. Από τα πρώτα μέσα ανταλλαγής ήταν το αλάτι!


Όσο κι αν σας φαίνεται περίεργο, το αλάτι, όπως και διάφορα ζώα, δέρματα, κοχύλια κι γενικά ότι ήταν αποδεκτό ως αντικείμενο αξίας ήταν ουσιαστικά μια πρώιμη μορφή των σημερινών "μετρητών".

Τα μεταλλικά νομίσματα (κέρματα)

Κάποια στιγμή όλα αυτά τα πρώτα αυτά "περίεργα" ήδη χρήματος μπήκαν στο περιθώριο και αναζητήθηκαν νέα και "πιο ανθεκτικά" είδη χρήματος. Αυτό ήταν φυσικό, καθώς είδη όπως το αλάτι ή τα φτερά των πουλιών ήταν εύκολο να καταστραφούν (πχ από νερό ή φωτιά).

Έτσι, μοιραία ακολούθησαν τα πολύτιμα μέταλλα, όπως είναι για παράδειγμα ο χρυσός και το ασήμι, και κάπως έτσι φτιάχτηκαν τα πρώτα νομίσματα (κέρματα), τα οποία φυσικά υπάρχουν μέχρι τις μέρες μας.

Αργότερα, αποφασίστηκε τα κέρματα να μην φτιάχνονται από πολύτιμα μέταλλα (μιας και η ποσότητα τους δεν είναι ανεξάντλητη) και έτσι χρησιμοποιήθηκαν πιο φθηνά μέταλλα όπως ο σίδηρος, το αλουμίνιο, το τιτάνιο κλπ συνήθως σε μορφή κράματος.

Έτσι ουσιαστικά τα κέρματα πλέον έχουν συμβολικό χαρακτήρα τον οποίο αναγνωρίζουν όλοι όσοι τα χρησιμοποιούν. Αυτό άλλωστε σημαίνει και η λέξη νόμισμα.


Η φυσική συνέχεια ήταν να φτιαχτούν τα χαρτονομίσματα μιας και δεν ήταν πολύ πρακτικό να κουβαλά κανείς τόσα πολλά κέρματα μαζί του για να κάνει τις συναλλαγές του.

Αυτό το νέο είδος χρήματος ήταν κάτι σαν μια υποσχετική. Με απλά λόγια αυτός που το εξέδιδε (η κεντρική τράπεζα μιας χώρας) υποσχόταν να πληρώσει την αξία του σε αυτόν που το κατείχε.

Από τι φτιάχνονται τα χαρτονομίσματα;

Καλά όλα αυτά, όμως από τι είναι φτιαγμένα τα χαρτονομίσματα; Μπορεί το ερώτημα να μοιάζει χαζό, αλλά αναρωτηθήκατε ποτέ ποιο υλικό χρησιμοποιείται για την κατασκευή τους;

Θα σκεφτεί κάποιος: μα το λέει και η λέξη, από χαρτί! Χαρτί + νόμισμα = χαρτονόμισμα. Χμμ, όχι ακριβώς...

Σίγουρα τα πρώτα χαρτονομίσματα ήταν φτιαγμένα από χαρτί, κάτι το οποίο μάλιστα συνεχίστηκε μέχρι σχετικά σχετικά πρόσφατα. Όσοι πρόλαβαν τις δραχμές, πιθανώς θα θυμούνται πόσο εύκολο ήταν να καταστραφεί ένα χαρτονόμισμα από φωτιά ή νερό...


Έμπαινε το παντελόνι στο πλυντήριο και... πάει το χιλιάρικο...

Τα σύγχρονα χαρτονομίσματα όμως είναι φτιαγμένα από κάτι σαν... ύφασμα! Για την ακρίβεια είναι μια μίξη βαμβακιού σε ποσοστό γύρω στο 75% και λινού(!) σε ποσοστό 25% περίπου.

Πόσο ανθεκτικά είναι τα χαρτονομίσματα;

Ακριβώς επειδή δεν φτιάχνονται από χαρτί, τα σύγχρονα χαρτονομίσματα είναι κάπως πιο ανθεκτικά και δεν καταστρέφονται αν βραχούν. Φυσικά μπορούν να καούν ή να σκιστούν, σωστά;

Η απάντηση κι εδώ είναι περίπου... Μπορεί τα χαρτονομίσματα του ευρώ (για την ώρα τουλάχιστον) να σκίζονται σχετικά εύκολα, ωστόσο, αν δοκιμάσετε να σκίσετε ένα αγγλικό χαρτονόμισμα (λίρες) θα δείτε ότι δεν είναι και τόσο εύκολο.


Μάλιστα ακόμη και στην όψη, τα τελευταία χαρτονομίσματα στο Ηνωμένο Βασίλειο μοιάζουν πιο πολύ... πλαστικά, παρά χάρτινα. Αυτό σιγά - σιγά θα γίνει και στον υπόλοιπο κόσμο.

Αν φυσικά μέχρι τότε συνεχίσουμε ακόμη να χρησιμοποιούμε χαρτονομίσματα, αν και κάτι μου λέει πως θα το κάνουμε...



Διαβάστε στη συνέχεια Γιατί μία χώρα δεν τυπώνει άπειρα χρήματα - χαρτονομίσματα;